5. Ustalenie granic i rozgraniczanie nieruchomości
Kiedy dokumentacja geodezyjna w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym jest niewiarygodna lub brak jest danych dotyczących granic działek ewidencyjnych, geodeta przeprowadza ustalenie przebiegu granic działek ewidencyjnych.
Ustalanie granic działek ewidencyjnych
Ustalanie granic odbywa się na podstawie:
- Zgodnych wskazań stron
- Ostatniego spokojnego stanu posiadania (jeśli nie jest sprzeczny z dokumentami)
- Badania położenia znaków i śladów granicznych, poprzedzonego analizą dostępnych dokumentów
Z czynności tych sporządzany jest protokół, który stanowi podstawę dalszych działań.
W przypadku ustalania linii brzegowej przy ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach wodnych, granicę określa:
- Krawędź brzegu
- Linia stałego porostu traw
- Średni stan wody z ostatnich 10 lat
Linia brzegu ustalana jest na podstawie projektu rozgraniczenia gruntów wykonanych przez uprawnionego geodetę.
Rozgraniczenie nieruchomości
Rozgraniczenie nieruchomości to procedura stosowana w sytuacji, gdy brak jest dokumentów umożliwiających wznowienie znaków granicznych lub nie ma możliwości jednoznacznego odtworzenia granic w terenie.
Rozgraniczenie jest wymagane, gdy:
- Istnieje spór między właścicielami dotyczący przebiegu granic
- Granice nieruchomości zostały zatarte w terenie
Celem rozgraniczenia jest jednoznaczne określenie, jak daleko sięga prawo własności danej nieruchomości. Proces obejmuje:
- Ustalenie przebiegu granic
- Określenie położenia punktów i linii granicznych
- Utrwalenie punktów granicznych za pomocą znaków
- Sporządzenie dokumentacji geodezyjnej
Etapy realizacji rozgraniczenia nieruchomości
- Wszczęcie postępowania
- Złożenie wniosku o rozgraniczenie do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta
- Upoważnienie geodety
- Organ administracyjny wyznacza uprawnionego geodetę do przeprowadzenia rozgraniczenia
- Zgłoszenie pracy geodezyjnej
- Geodeta zgłasza pracę w Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (do 10 dni roboczych)
- Analiza dokumentów
- Badanie dokumentacji udostępnionej z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
- Wywiad terenowy
- Odszukanie osnowy pierwotnej, istniejących znaków granicznych i wykonanie pomiarów sytuacyjnych
- Wezwanie stron
- Strony zostają wezwane na miejsce w celu uczestnictwa w ustaleniu granic
- Ustalenie granic na gruncie
- Geodeta ustala przebieg granic, sporządza protokół graniczny oraz ewentualną ugodę między stronami
- Stabilizacja punktów granicznych
- Utrwalenie granic za pomocą znaków granicznych
- Sporządzenie operatu technicznego
- Dokumentacja jest przygotowywana i przekazywana do weryfikacji
- Decyzja administracyjna
- Organ wydaje decyzję o rozgraniczeniu lub umorzeniu postępowania
Rozgraniczenie nieruchomości to kluczowy proces w precyzyjnym ustaleniu granic prawa własności. Dzięki działaniom geodety oraz dokumentacji geodezyjnej strony zyskują pewność co do przebiegu granic nieruchomości, co zapobiega przyszłym sporom.